Phù Thuật Và Tín Ngưỡng An Nam – Paul Giran

Mô tả

Phù Thuật Và Tín Ngưỡng An Nam

Phù thuật và tín ngưỡng An Nam không chỉ là một tác phẩm thuần chất nghiên cứu tôn giáo, mà còn là một dẫn nhập về triết lý văn minh của người An Nam.

Giữa vô vàn những chi tiết đa dạng về tín ngưỡng tâm linh trong sách, bạn đọc vẫn có thể thấy mục đích chính yếu của tác giả là tìm hiểu về Tâm hồn An Nam, những cảm nghĩ đặc thù vốn là cái góp phần định hình nên các thiết chế xã hội lâu đời và bền chặt, bắt đầu từ những đơn vị nhỏ như gia đình, dòng tộc, lãng xã. Mối quan tâm đó, dĩ nhiên rất hợp lý đối với một quan chức trong chính quyền Thuộc địa như Paul Giran, đã được cụ thể hóa qua một chủ đề quan trọng hàng đầu khi nghiên cứu một nền văn minh bản địa: tín ngưỡng – tôn giáo.

______________________________

Phù thuật và tín ngưỡng An Nam: dẫn nhập một triết lý văn minh của người An Nam là một tác công trình khảo cứu về tín ngưỡng tôn giáo của người An Nam, được thể hiện trong đời sống tâm linh có gốc gác lâu đời và những sinh hoạt tín ngưỡng phong phú của người bản xứ. Bố cục tác phẩm khá mạch, gồm ba quyển:

Quyển một, điểm qua các ý niệm siêu hình đầu tiên, đây là các khái niệm trừu tượng (Thái Ất, lưỡng nghi, tứ tượng, ngũ hành bát quái, thập can thập nhị chi v.v) cấu thành vũ trụ quan phổ quát của phương Đông;

Quyển hai, Phù thuật, từ các nhân tố cơ bản (tinh, khí, thần, hồn, phách) mà phát triển thành vô vàn các hiện tượng tâm linh, cùng những lối thực hành đa dạng và có phần xa lạ với tâm thức người phương Tây (thờ cúng tổ tiên, quỷ thần, thành hoàng, xã tắc, bùa chú trừ tà, tiêu tai giải hạn, v.v…);

Quyển ba, Tôn giáo, là bước đỉnh điểm trong quá trình phát triển của tín ngưỡng bản xứ, hình thành nên các hệ thống tôn giáo hoàn chỉnh, thường xuyên, và chính thức, thay vì những tập tục riêng lẻ và tự phát vốn có mặt từ xa xưa trong dân gian.

Phù thuật và tín ngưỡng An Nam có lẽ không hẳn là một tác phẩm thuần chất nghiên cứu tôn giáo, mà là “Một dẫn nhập về triết lý văn minh của người An Nam”. Giữa vô vàn những chi tiết đa dạng về tín ngưỡng tâm linh như thế, ta vẫn có thể nhận thấy mục đích chính yếu của tác giả là tìm hiểu về “Tâm hồn An Nam”. Đó là mối quan tâm đến những cảm nghĩ đặc thù góp phần định hình nên các thiết chế xã hội lâu đời và bền chặt ngay từ những đơn vị nhỏ như gia đình, dòng tộc, làng xã, ect. Và mối quan tâm đó, vốn là hợp lý đối với một quan chức trong chính quyền Thuộc địa như Paul Giran, được cụ thể hóa qua một chủ đề quan trọng hàng đầu khi nghiên cứu một nền văn minh bản địa: tín ngưỡng tôn giáo.

Giữa vô vàn những chi tiết đa dạng về tín ngưỡng tâm linh trong sách, bạn đọc vẫn có thể thấy mục đích chính yếu của tác giả là tìm hiểu về Tâm hồn An Nam. Đây chính là mối quan tâm đến việc tìm hiểu những cảm nghĩ đặc thù vốn là cái góp phần định hình nên các thiết chế xã hội lâu đời và bền chặt, bắt đầu từ những đơn vị nhỏ như gia đình, dòng tộc, làng xã. Và mối quan tâm đó, dĩ nhiên rất hợp lý đối với một quan chức trong chính quyền Thuộc địa như Paul Giran, được cụ thể hóa qua một chủ đề quan trọng hàng đầu khi nghiên cứu một nền văn minh bản địa: tín ngưỡng – tôn giáo.

Sau khi đọc xong và gấp sách lại, ta sẽ cảm thấy rõ hơn bao giờ hết tính kiêu căng hão huyền – thậm chí điên khùng – trong những lý thuyết đồng hóa của chúng ta, những lý thuyết muốn biến người bản xứ ở các xứ thuộc địa thành những người giống chúng ta. Tôi mong – mà không dám hy vọng quá nhiều, do những thành kiến còn quá dai dẳng – rằng tác phẩm này của ngài Giran có thể đem đến những đánh giá công bằng hơn cho những ai ít nhiều tham dự hoặc quan tâm đến việc cai trị hoặc quản lý các cơ quan của chúng ta ở hải ngoại.

TÁC GIẢ: PAUL GIRAN

Học ở Trường Thuộc địa rồi được bổ nhiệm đến Đông Dương làm việc. Từng là Tham biện Dân sự vụ Đông Dương, sau trở thành Phó công sứ rồi Công sứ, công tác tại nhiều tỉnh Trung kỳ và Bắc kỳ, Lào.
Năm 1904, ông xuất bản tác phẩm “Psychologie du peuple annamite” (được Étienne Aymonier đề tựa), nhan đề tiếng Việt là “Tâm lý dân tộc An Nam – đặc điểm quốc gia; sự tiến hóa lịch sử, trí tuệ, xã hội và chính trị”.
Ngoài ra, Paul Giran còn có những tác phẩm: “Magie & religion annamites” (tạm dịch: Phép thuật và tôn giáo của người An Nam), do Gustave Le Bon đề tựa; “De l’éducation des races: étude de Sociologie coloniale” (Bàn về giáo dục chủng tộc: nghiên cứu xã hội học thuộc địa); “Les origines de la pensée” (Các nguồn gốc của tư tưởng)…